VAN’IN SERÜVENLERİ/MERVE OFLAS

VAN’IN SERÜVENLERİ

 

Merhaba dergimizin değerli okurları bundan sonraki sayılarımızda size kendi yaşadığım şehirim Van’ı ve onun kıymetli doğa güzelliklerini anlatacağım.

VAN

Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan Van, Türkiye’nin nüfus bakımından 19. ilidir. Toplam yüz ölçüsü 21.334 km²olan Van bu özelliği ile Türkiye’nin en büyük 6. şehri olarak bilinmektedir. TÜİK'in 2020 verilerine göre Van’da yaklaşık olarak 1.146.230 kişi yaşamaktadır.Bu bakımdan Doğu Anadolu Bölgesi’nin en kalabalık şehri Van'dır. Kuzeyinde Ağrı, Batısında Bitlis, Güneybatısında Siirt, Güneyinde Hakkâriilleriyle yakın olan Van’ın Doğusu da İranla sınırıdır. Türkiye’nin en büyük gölü olan Van Gölü’nün çevresi volkanik dağlarla çevrilidir ve çöküntü durumundadır.

Bahçesaray,Başkale, Çaldıran, Çatak, Gevaş, Gürpınar, Erciş, Edremit, İpekyolu, Tuşpa,Saray, Muradiye, Özalp olmak üzere 13 tane ilçesi bulunmaktadır. Türkiye’nin en büyük şehri olan Van tarih, doğa ve kültür turizmi bakımından önemli bir konuma sahiptir. 2014 yılında “Büyükşehir" statüne kavuşan Van dünyada yaşanan en eski kentler arasında yer almaktadır.

Van'ın tarihinin MÖ 5000’li yıllara dayandığı tahmin edilmektedir. Tilkitepe ve Ernis Mezarlıklarında yapılan kazı çalışmaları sonucunda Kalkolitik, Tunç ve Demir çağına ait birçok kalıntıya rastlanmıştır. Van, elverişli konumu nedeniyle tarihin en eski dönemlerinden bu yana farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. MÖ 2000 yılında bu bölgeye hâkim olan ilk devlet Hurrilerolmuştur. Hititler ile aynı çağda yaşamış olan Hurriler’den sonra bu bölgeye Urartular hâkim olmaya başlamıştır. MÖ 900 yılında başkent Tuşpa (Van) olan devleti yaklaşık 247 yıl bu topraklar da hüküm sürmüştür. İran’a gelen Medler, Urartu krallığına son vermiş bir süre hâkim olduktan sonra MÖ 332 yılına kadar Persler bölgeye yerleşmiştir. Makedonya kralı İskender Pers imparatorluğunu yok ettikten sonra bölge Makedonyalıların, MÖ 88 yılına kadar ise Perslerin egemenliğine geçmiştir. Romalılar ve Sasanilerden sonra Bizans hâkimiyetine geçen bölge uzun süreli savaşlara da neden olmuştur. 644 yılında Müslümanlar bu bölgeyi fethettikten sonra İslam devleti topraklarına katılmıştır. Sırasıyla Rumlar, Ermeniler, Türkmenler, Selçuklular, Safevilerden sonra bölge Kanuni Sultan Süleyman devrinde 1458 yılında Osmanlı imparatorluğuna katılmıştır.

1915 yılında 1.Dünya savaşı sırasında Ruslar Van' ı işgal etmiş ve bölge halkının büyük bir bölümü başka yerlere göç etmek zorunda kalmıştır. 1918 yılında harabeye dönen Van geri alınmış ve şehir Erek Dağı’nın eteğine yeniden kurulmuştur. Şehirdeki tarihi yapıların büyük bir kısmı yıkılsa da kalıntılar günümüze kadar ulaşmıştır. Van isminin nerden geldiğine dair farklı rivayetler vardır. En bilinen ise Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde Büyük İskender’in Van Kalesindeki Vank adlı bir mabetten esinlendiği yönündeki bilgidir.

Yüzölçümü bakımından Türkiye’nin en büyük illerinden biri olan Van Kaleleriyle, Dünyaca ünlü kedisiyle, dört mevsim turizme elverişli coğrafyası ile tanınmakta ve her yıl binlerce kişi ağırlamaktadır. Özellikle “Van Gölü Dünyanın En Büyük Sodalı Gölü” olma özelliğini taşımasıyla ve 430 km sahil şeridiyle adeta Deniz görünümündedir.

Van ekonomisi büyük ölçüde hayvancılığa dayalıdır. Şehir en çok hayvan besleyen illerimizden biridir. Konya ilimizden sonra koyunun en çok yetiştirildiği ikinci şehir Van’ dır. Toprakların engebeli olması, kışın ayların uzun ve sert geçmesi nedeniyle Tarım arazileri sınırlıdır. Van Gölü çevresinde iklim şartları daha elverişli olduğu için sebze ve tahıl ekimi bu bölgelerde yapılmaktadır.

Van’da yetiştirilen başlıca ürünler buğday, çavdar, arpa, patates ve şeker pancarıdır. Daha ılıman bir iklime sahip olan Van Gölü civarında ise meyve yetiştiriciliği yaygındır. Kavun, karpuz, elma, kayısı ve armut Van’da en sık yetiştirilen meyveler arasındadır. Van'da göllerin sodalı olması nedeniyle balıkçılık yaygın değildir. Akarsularda Sazan ve Kayabalığı bulunurken Van Gölünün İnci Kefali meşhurdur. İl topraklarının sadece %2’si ormanlık alanlar ile kaplıdır. Coğrafi konumu nedeniyle Van orman bakımından fakir ilimizden biridir. Sanayi bakımından bölgenin üçüncü şehri Van’dır.

Çimento, şeker ve et ürünleri fabrikalarının sayısı giderek artışgöstermektedir. Van ilinde maden de çıkmaktadır. Demir, tuz, kömür ve kükürt Van’dan çıkarılan madenlerinbaşlıcalarındandır.

Doğu Anadolu bölgesinin en güzel şehirlerinden biri olan Van köklü kültürü ve misafirperver halkı ile ziyaretçilerini bekliyor. Sizi de bu güzel şehri keşfetmek için bekliyoruz.

Evet, dergimizin sevgili okurları Van’ındiğer güzellikleriniöğrenmek için bir sonraki sayımızı bekleyin, sevgiyle kalın.

 

(VAN GÖLÜ)

 

Yüzümde bir gülümsemeyle, gözlerim kapalı hâlde çekiyorum kokusunu usul usul, ciğerlerime nüfuz eden kokusuyla mayışıyorum. Yavaşça gözlerimi açıp gün batımıyla daha da eşsiz görüntüsünü gözlerime sunan uçsuz bucaksız mavilerle gözlerimi şenlendiren Van’ımın güzel manzarasını izliyorum. Kalbimdeki huzurla bir şükür dökülüyor dudaklarımdan semaya doğru.